Σύμφωνα με το φηφισθέν νομοσχέδιο στο τέλος του άρθρου 5 της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου «Περί Μουσουλμάνων θρησκευτικών λειτουργών» , η οποία κυρώθηκε με το άρθρο μόνο του νόμου 1920/1991 προστίθεται παρ.4 με την οποία ρυθμίζονται θέματα κληρονομικού και οικογενειακού δικαίου καθώς και η δικαιοδοσία του Μουφτή , δηλαδή θέματα που προβλέπονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 5 της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου «Περί Μουσουλμάνων θρησκευτικών λειτουργών».
Πιο συγκεκριμένα μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου η παράγραφος 2 του προαναφερόμενου άρθρου 5 , θα έχει την ακόλουθη μορφή: «Ο Μουφτής ασκεί δικαιοδοσία, υπό τις προϋποθέσεις και τις διαδικασίες που ορίζονται στην παράγραφο 4,μεταξύ μουσουλμάνων Ελλήνων της περιφέρειας του επί γάμων, διαζυγίων , διατροφών,επιτροπειών, κηδεμονιών, χειραφεσίας ανηλίκων, ισλαμικών διαθηκών και της εξ΄αδιαθέτου διαδοχής,εφ’όσον οι σχέσεις αυτές διέπονται από τον Ιερό Μουσουλμανικό νόμο». [Για να δείτε σχετικό αρχείο δημοσιευμένο στον ιστότοπο www.hellenicparliament.gr πατήστε εδώ]
Το ψηφισθέν νομοσχέδιο ειδικότερα προβλέπει ότι οι υποθέσεις της παρ.2 του άρθρου 5 του νόμου 1920/1991 ρυθμίζονται από τις κοινές διατάξεις και μόνο κατ’εξαίρεση υπάγονται στη δικαιοδοσία του Μουφτή, εφόσον αμφότερα τα διάδικα μέρη υποβάλουν σχετική αίτηση τους ενώπιον του για την επίλυση της συγκεκριμένης διαφοράς κατά τον Ιερό Μουσουλμανικό νόμο. Επιπλέον ορίζεται ότι η υπαγωγή της υπόθεσης στη δικαιοδοσία του Μουφτή είναι αμετάκλητη και αποκλείει τη δικαιοδοσία των τακτικών δικαστηρίων για τη συγκεκριμένη διαφορά . Εάν οποιοδήποτε από τα μέρη δεν επιθυμεί την υπαγωγή της υπόθεσής του στη δικαιοδοσία του Μουφτή, δύναται να προσφύγει στα πολιτικά δικαστήρια, κατά τις κοινές ουσιαστικές και δικονομικές διατάξεις, τα οποία σε κάθε περίπτωση έχουν το τεκμήριο της δικαιοδοσίας.(παρ.4α)
Εν συνεχεία προβλέπεται ότι με προεδρικό διάταγμα καθορίζονται όλοι οι αναγκαίοι δικονομικοί κανόνες για τη συζήτηση της υπόθεσης ενώπιον του Μουφτή και την έκδοση των αποφάσεων του, τα θέματα οργάνωσης και λειτουργίας της σχετικής υπηρεσίας καθώς και κάθε σχετικό θέμα για την εφαρμογή της τροποποίησης. (παρ.4β)
Οι κληρονομικές σχέσεις των μελών της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης ρυθμίζονται από τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα , εκτός εάν ο διαθέτης συντάξει ενώπιον συμβολαιογράφου δήλωση τελευταίας βούλησης, κατά τον τύπο της δημόσιας διαθήκης, με αποκλειστικό περιεχόμενο τη ρητή επιθυμία του να υπαχθεί η κληρονομική του διαδοχή στον Ιερό Μουσουλμανικό Νόμο. Επιπλέον, προβλέπεται η δυνατότητα ανάκλησης της δήλωση αυτής είτε με μεταγενέστερη αντίθετη δήλωση ενώπιον συμβολαιογράφου είτε με σύνταξη μεταγενέστερης διαθήκης κατά τους όρους του Αστικού Κώδικα ενώ ρητώς απαγορεύεται ταυτόχρονη εφαρμογή του Αστικού Κώδικα και του Ιερού Μουσουλμανικού Νόμου στην κληρονομική περιουσία ή σε ποσοστό αυτής ή και σε διακεκριμένα στοιχεία αυτής. (παρ.4γ)
Περαιτέρω ορίζεται ότι μέχρι την έναρξη ισχύος της νέας παραγράφου 4 του άρθρου 5 της πράξης νομοθετικού περιεχομένου «Περί Μουσουλμάνων θρησκευτικών λειτουργών» , ήτοι μέχρι την δημοσίευση του προβλεπόμενου στην περ.4β προεδρικού διατάγματος , ο Μουφτής επιλαμβάνεται των υποθέσεων που άγονται εν κοινεί συναινέσει ενώπιον του ενώ διαθήκες που έχουν συνταχθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του ψηφισθέντος νόμου και δεν έχει επέλθει κληρονομική διαδοχή αναπτύσσουν κανονικά έννομες συνέπειες κατά το χρόνο της επαγωγής.
Τέλος,ρυθμίζεται το θέμα της σύστασης ειδικής Επιστημονικής Επιτροπής με έργο την κατάθεση έκθεσης με τους δικονομικούς κανόνες της υποπαραγράφου 4β.
Οι ανωτέρω ρυθμίσεις, οι οποίες εντάσσονται στα πλαίσια της συνταγματικά κατοχυρωμένης ελευθερίας της θρησκείας (άρθρο 13 Σ), όπως διευκρινίζεται και στην Έκθεση Συνεπειών Ρυθμίσεων του Σχεδίου Νόμου (για να δείτε το κείμενο της Έκθεσης όπως δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο www. hellenicparliament.gr πατήστε εδώ) , αφορούν ιδιαιτέρως σημαντικά νομικά θέματα της νομοθεσίας , που , σύμφωνα με τα ειδικότερα διαλαμβανόμενα στην αιτιολογική έκθεση,υιοθέτησε το ελληνικό κράτος με την απελευθέρωση και την προσάρτηση ή ενσωμάτωση στον εθνικό ιστό νέων εδαφών κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα αλλά και του πρώτου τέταρτου του 20ου που αποσκοπούσαν στην ομαλή ένταξη των αντίστοιχων πληθυσμών και τη μετάβαση τους από τη δικαιοταξία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην ημεδαπή δικαιοταξία εξασφαλίζοντας σε συγκεκριμένες έννομες σχέσεις τη συνέχεια παγιωμένων εθίμων , καθεστώτων και πρακτικών.[Για να δείτε το κείμενο της αιτιολογικής έκθεσης , όπως δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο www.hellenicparliament.gr πατήστε εδώ ].
Μετά την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών (28-7-1920), την υιοθέτηση του νόμου 2345/1920 «Περί προσωρινού αρχιμουφτή και μουφτήδων των εν τω Κράτει Μουσουλμάνων και περί διαχειρίσεως των περιουσιών των Μουσουλμανικών Κοινοτήτων» αλλά και την κύρωση της Συνθήκης της Λωζάνης με το από 25-8-1923 νομοθετικό διάταγμα, στη Θράκη ισχύουν διατάξεις ημεδαπού, εσωτερικού δικαίου (του νόμου 2345/1920 και πλέον του νόμου 1920/1991), όπως αναλυτικά αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νόμου, που επιτρέπουν την εφαρμογή του Ιερού Μουσουλμανικού Νόμου υπό αυστηρό υποκειμενικό και αντικειμενικό εύρος εφαρμογής. Ωστόσο, στην ίδια έκθεση χαρακτηριστικά σημειώνεται ότι η νομική αρθρογραφία και η νομολογία από νωρίς προβληματίστηκε με διάφορες πλευρές των ζητημάτων που αφορούν στην εφαρμογή του Ιερού Ισλαμικού Νόμου,όπως η ιεράρχηση των σχετικών διατάξεων και η θέση τους στο ημεδαπό νομικό σύστημα , η συμβατότητα κάποιων ρυθμίσεων με το Σύνταγμα και το ευρωπαϊκό κεκτημένο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ενώ ο προβληματισμός διατηρείται έντονος λόγω της υιοθέτησης διεθνών συνθηκών περί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των συνακόλουθων επιστημονικών και νομολογιακών εξελίξεων.
Κατόπιν των ανωτέρω, στην αιτιολογική έκθεση επισημαίνεται, ότι με το ψηφισθέν νομοσχέδιο ξεκαθαρίζεται οριστικώς ότι για τις συγκεκριμένες οικογενειακές και κληρονομικές διαφορές ισχύουν οι κοινές διατάξεις του Αστικού Κώδικα χωρίς ωστόσο να μεταβάλλεται ο σημαντικός και διττός ρόλος του Μουφτή (θρησκευτικός λειτουργός και ιεροδίκης) και της Μουφτείας , η οποία συνεχίζει να είναι δημόσια υπηρεσία (αποκεντρωμένη υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων).Οι δε αρμοδιότητες του Μουφτή δεν περιορίζονται αλλά συνεχίζουν να προβλέπονται απαράλλακτες στις κείμενες διατάξεις (θρησκευτικές,εποπτικές, γνωμοδοτικές,δικαστικές) ενώ δεν μεταβάλλεται ποιοτικά ή ποσοτικά η προβλεπόμενη σήμερα αρμοδιότητα των πολιτικών δικαστηρίων για το έλεγχο των αποφάσεων του και την κήρυξη της εκτελεστότητας αυτών.
Για να δείτε το σύνολο των διατάξεων του νομοσχεδίου όπως δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο www.hellenicparlament.gr πατήστε εδώ.